Bom hàng (hay “bỏ bom giao hàng”) là tình huống khách đặt mua sản phẩm nhưng khi shipper giao đến lại không nhận hàng, không nghe máy, trì hoãn giao hàng hoặc cố tình từ chối dù đơn hàng được tạo hoàn toàn hợp lệ. Đây là hành vi khá phổ biến trong thương mại điện tử, đặc biệt đối với các đơn hàng thanh toán COD (thanh toán khi nhận hàng).

Bom hàng gây ra nhiều hệ lụy:

• Chủ shop mất chi phí đóng gói, vận chuyển chiều đi.
   
• Mất thời gian chuẩn bị đơn, xử lý kho.
   
• Tăng tỉ lệ hoàn / trả về, ảnh hưởng đánh giá shop trên sàn TMĐT.
   
• Hư hỏng hoặc giảm giá trị sản phẩm khi hoàn về, đặc biệt là hàng dễ vỡ.
   
• Ảnh hưởng tâm lý nhân viên chăm sóc khách hàng và shipper.

Dù gây thiệt hại, nhưng bom hàng vẫn xảy ra thường xuyên bởi những lý do sau:

2.1. Khách đổi ý nhưng ngại hủy

Nhiều người đặt hàng theo cảm xúc, sau đó không còn nhu cầu nhưng lại ngại nhắn shop hủy đơn.

2.2. Đặt hàng “cho vui”, đặt thử

Trường hợp này phổ biến với khách trẻ hoặc những người chưa ý thức rõ về hậu quả cho người bán.

2.3. Thông tin liên hệ sai hoặc không chính xác

Khách nhập sai số điện thoại, địa chỉ nên shipper không thể giao được.

2.4. Khách sợ bị lừa đảo

Nếu shop mới, thiếu minh bạch hoặc không có đánh giá tốt, người mua dễ nghi ngờ và từ chối nhận hàng khi shipper tới.

2.5. Phí ship cao hoặc sản phẩm không như tưởng tượng

Khi shipper thông báo phí ship hoặc kích thước hàng lớn hơn mong đợi, khách có thể từ chối.

2.6. Shipper giao không đúng hẹn

Chậm giao, giao đúng lúc khách bận, hoặc shipper không gọi trước cũng khiến khách không nhận hàng.

Đây là câu hỏi nhiều chủ shop quan tâm. Vậy bom hàng có được xem là hành vi vi phạm pháp luật không?

3.1. Bom hàng có thể là hành vi vi phạm dân sự

Theo Bộ luật Dân sự 2015 khi khách đặt hàng và bên bán xác nhận đơn, cả hai bên đã hình thành một giao dịch dân sự. Nếu khách cố ý không thực hiện nghĩa vụ (nhận hàng – thanh toán), hành động này có thể được coi là không thực hiện nghĩa vụ được thỏa thuận.

→ Chủ shop có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, tuy nhiên thực tế rất khó thu thập chứng cứ để kiện cá nhân.

3.2. Bom hàng cố ý, có tổ chức có thể bị xử lý hình sự

Trong trường hợp khách cố tình đặt nhiều đơn sai mục đích, gây thiệt hại lớn cho shop hoặc đơn vị vận chuyển, hành vi có thể bị xem là:

• Gây rối trật tự.
   
• Cố ý gây thiệt hại đến tài sản của người khác.
   
• Hoặc dùng thủ đoạn để gây thiệt hại tài sản.

Tùy mức độ, người vi phạm có thể bị:

Phạt hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi 2022). Hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thiệt hại lớn.

3.3. Tuy nhiên… việc xử lý thực tế khá khó

Mặc dù luật có quy định, nhưng:

• Giá trị thiệt hại mỗi đơn không lớn.
   
• Khó thu thập chứng cứ.
   
• Quy trình kiện tụng tốn thời gian và chi phí.

→ Do đó, phần lớn trường hợp không thể xử lý mạnh tay theo pháp luật.

Vì vậy, giải pháp hiệu quả nhất vẫn là phòng tránh bom hàng thay vì xử lý sau khi xảy ra.



Ảnh: bom hàng có vi phạm pháp luật không ?
 

Bom hàng không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về tiền bạc mà còn tác động lâu dài:

4.1. Tăng chi phí vận hành

• Phí ship chiều đi không được hoàn lại.
   
• Phí ship chiều về (nếu đơn vị hoàn trả tính phí).
   
• Chi phí đóng gói, bao bì, thùng carton.

4.2. Giảm uy tín shop trên sàn

Tỉ lệ hoàn cao khiến:

• Shop bị giảm điểm hiệu suất.
   
• Mất hiển thị trong tìm kiếm.
   
• Khó nhận ưu đãi freeship hoặc chương trình flash sale.

4.3. Ảnh hưởng kho và tồn hàng

Sản phẩm hoàn về có thể:

• Bị móp méo, ướt, xước.
   
• Giảm giá trị bán lại.
   
• Thậm chí không thể bán tiếp.

4.4. Ảnh hưởng shipper và đơn vị vận chuyển

Shipper phải mất thời gian đi lại nhiều lần mà không nhận được tiền công tương xứng.

Dưới đây là tổng hợp những giải pháp được nhiều shop lớn áp dụng thành công:

5.1. Xác nhận đơn hàng ngay sau khi khách đặt

Gọi điện hoặc nhắn tin xác nhận giúp:

• Kiểm tra số điện thoại chính xác.
   
• Xác nhận khách có thật sự muốn mua.
   
• Hạn chế đặt nhầm / đặt cho vui.

5.2. Xin cọc trước với đơn giá trị cao

Các shop thường thu:

• 10-30% giá trị đơn.
   
• Hoặc thu cọc ship (20.000 - 50.000đ).

Việc đặt cọc nhỏ giúp khách nghiêm túc hơn trong việc nhận hàng.

5.3. Cung cấp thông tin sản phẩm minh bạch

Mô tả rõ ràng giúp khách không bị “ảo tưởng” về sản phẩm dẫn đến từ chối.

Ví dụ: kích thước hộp carton, chất liệu, độ cứng, trọng lượng,…

5.4. Nhắc giao trước khi shipper đến

Trước khi gửi đơn, shop có thể nhắn:

“Shipper sẽ giao đơn hàng của bạn trong hôm nay, bạn sắp xếp giúp mình nhé.”

Điều này giúp giảm tỷ lệ từ chối do khách quên.

5.5. Tối ưu bao bì đóng gói

Hàng được đóng gói đẹp, chắc chắn (sử dụng thùng carton chuẩn kích thước từ Genbox) sẽ tạo ấn tượng chuyên nghiệp, giảm rủi ro khách nghi ngờ hoặc chê chất lượng.

5.6. Lọc khách hàng có lịch sử bom hàng

Một số phần mềm quản lý đơn hàng cho phép:

• Nhận diện số điện thoại từng bom hàng.
   
• Gắn nhãn khách có rủi ro cao.
   
• Tự động yêu cầu đặt cọc với khách từng bom hàng.

5.7. Chọn đơn vị vận chuyển uy tín

Đơn vị vận chuyển chuyên nghiệp sẽ:

• Gọi trước khi giao.
   
• Giao lại nhiều lần.
   
• Báo cáo tình trạng đơn nhanh chóng.

Điều này giúp hạn chế bom hàng do lỗi giao nhận.

5.8. Tạo tâm lý trách nhiệm cho khách

Shop có thể kèm câu nhắc nhẹ:

“Shop chỉ gửi hàng khi bạn thực sự cần. Nếu bạn đổi ý, hãy báo để shop hủy đơn giúp tránh phát sinh phí và công cho shipper.”

Thông điệp văn minh nhưng có tác dụng rất lớn.

Dù phòng tránh kỹ đến đâu, bom hàng vẫn có thể xảy ra. Đây là cách xử lý nhẹ nhàng và hiệu quả:

6.1. Gọi lại cho khách để xác nhận lý do

Tránh việc khách bom hàng vì:

• Shipper không giao đúng giờ.
   
• Khách quên.
   
• Chưa rõ sản phẩm.

6.2. Nhờ shipper giao lại vào khung giờ phù hợp

Nhiều trường hợp khách không cố ý mà chỉ bận hoặc đi ra ngoài.

6.3. Nếu khách cố tình bom hàng nhiều lần chặn đơn

Shop nên đưa khách vào danh sách rủi ro cao.

6.4. Kiểm tra tình trạng hàng hoàn về

Đối với sản phẩm dễ móp méo như hộp carton, cuộn băng dính, shop cần kiểm tra ngay để xử lý:

• Đưa vào danh sách hàng giảm giá.
   
• Kiểm kho và bảo quản lại.

Bom hàng là vấn đề phổ biến trong kinh doanh online, gây ra nhiều thiệt hại về chi phí và thời gian cho chủ shop. Mặc dù bom hàng có thể bị xem là vi phạm pháp luật, nhưng việc xử lý bằng chế tài thực tế không dễ dàng. Do đó, chủ shop nên chủ động phòng tránh bom hàng bằng các biện pháp xác nhận đơn, yêu cầu đặt cọc, tối ưu thông tin sản phẩm và sử dụng bao bì chắc chắn, chuyên nghiệp.

Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về bom hàng và có thể áp dụng ngay những “bí kíp” trên để giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh online.

Thông tin liên hệ:

CN1: 924B Kim Giang - Thanh Liệt - Thanh Trì - Hà Nội

CN2: 759 Cự Khối - Long Biên - Hà Nội

Hotline: 098.139.98.89

Website: https://genbox.vn